Τετάρτη 6 Μαρτίου 2013

Το κάψιμο του Ιούδα [θρύλοι και παραδόσεις στον Μυλοπόταμο]

Όμορφο και πανηγυρικό «το κάψιμο του Ιούδα» είναι το έθιμο που γιορτάζεται το Μεγάλο Σάββατο στα χωριά της επαρχίας Μυλοποτάμου, με διάφορες παραλλαγές βέβαια από χωριό σε χωριό. Στα περισσότερα χωριά, το ...
 
Μεγάλο Σάββατο το απόγευμα, ανάβουν φωτιές με ξερά κλαδιά και ξύλο έξω από κάθε σπίτι ή σε κάθε γειτονιά για να κάψουν τον προδότη του Χριοτού, τον Ιούδα τον Ισκαριώτη.

Σε άλλα χωριά - κυρίως ορεινά - όπως στο Βενί, στα Ζωνιανά, στα Ανώγεια, στα Λιβάδια, στην Αξό - Επισκοπή ανάβουν μια μεγάλη φωτιά έξω από την εκκλησία και καίνε τον Ιούδα την ώρα που ο παπάς λέει το «Χριστός Ανέστη...... 
Βρέθηκα φέτος το Πάσχα στο όμορφο χωριό μου το Μελιδόνι, για να γιορτάσω την Ανάσταση του Χριστού. Γλυκές θύμισες από τα παιδικά μου χρόνια, ζωντάνεψαν νοσταλγικά, όταν τόσο έντονα ζούσαμε κάθε γιορτή, κάθε χαρά.

Τ' απόβραδο του Μ. Σαββάτου, πριν από τη μεγάλη ώρα της Ανάστασης, μελισσολόι οι νοικοκυρές του χωριού, με ψυχές καθάριες από τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας και τις κατανυκτικές ακολουθίες των Παθών, γέμισαν τα στενοσόκακα και με βιάση άρχισαν να μαζώνουν, έξω από τις αυλόπορτες, κλαδιά για προσάναμμα και ξύλα για τις φωτιές. Χαρούμενες παιδικές φωνές γέμισαν το μυρωμένο ανοιξιάτικο απόγιομα.
 Έννοιωσα να γίνομαι ένα μ' αυτά τ' ανέμελα ξεπεταρούδια, το άγχος της καθημερινότητας μ' εγκατέλειψε ξαφνικά και ξαλαφρωμένη δόθηκα με μια πρωτόγνωρη ζωντάνια στην προετοιμασία της φωτιάς.

Σε λίγο όλα έλαμψαν μ' ένα από κόσμο φως. Τα σκοτάδια της νύχτας που είχε πια τυλίξει τον τόπο που με μεγάλωσε διαλύθηκαν και το τρίξιμο των ξύλων απ' τις φωτιές ενώθηκε με τις φωνές μεγάλων και μικρών. Μια ικανοποίηση απλώθηκε σε τρυφερά μα και σε ροζιασμένα και ηλιοκαμένα πρόσωπα. 
Η ικανοποίηση της εκδίκησης που έπαιρναν καίγοντας τον προδότη Ιούδα. Κι έμοιαζε σα να καίγονταν μέσα στις φωτιές τα μίση, τα πάθη, οι κακίες και να έμενε μόνο η αγάπη που ανέβαινε λιβανωτός στα ουράνια μαζί με τον πυκνό μαύρο καπνό.
Και να! Η μεγάλη στιγμή ήρθε όταν οι πεινασμένες φλόγες έφτασαν στο μεγαλύτερο ύψος. Λές κι αυτό περίμεναν οι λυγερόκορμοι ντεληκανήδες και οι δροσάτες κοπελιές. 
Με μεγάλες δρασκελιές και πρόσωπα φλογισμένα άρχισαν να πηδούν πάνω από τις φωτιές, ενώ από παντού ακούγονταν ευχές για «Χρόνια Πολλά» και «καλή Ανάσταση». 
 
Άφθονη έτρεχε η ντόπια ρακί που το συνόδευαν στραγάλια, ελιές, κουκιά και άλλα νηστήσιμα.Απ' τις κουζίνες των σπιτιών ξεχύνονταν πολλές μυρωδιές από τη μαγειρίτσα και το κοκορέτσι, ενώ τα γιορταστικά τραπέζια στόλιζαν μυρωδάτα τσουρέκια και κόκκινα γυαλιστερά αυγά που θα συνόδευαν σε λίγο, το αναστάσιμο γλέντι.

Το ξέφρενο πανηγύρι της φωτιάς συνεχίστηκε μέχρι την ώρα που η καμπάνα του χωριού κάλεσε τους χριστιανούς για τη λειτουργία της ανάστασης. 
Αμέσως μετά, όλοι · οι χωριανοί, με πρώτα τα παιδιά λαμπριάτικα ντυμένα και με τις πολύχρωμες λαμπάδες ' στα χέρια, σχημάτισαν μια γιορτινή πομπή και πήραν το δρόμο προς την εκκλησία για ν' ακούσουν κι αυτή τη χρονιά το «Δεύτε λάβετε φως» και το «Χριστός Ανέστη».

Χρυσάνθη Ψαρουδάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια: