Αντάλλαξαν σύνορα με αξιολόγηση

Το «σφράγισμα» της «βαλκανικής οδού», η υποκρισία της Αθήνας,
το διπλό μέτωπο και η επιστροφή του κουαρτέτου

Σε ξεκάθαρη σύνδεση του Προσφυγικού με την αξιολόγηση και το Μνημόνιο έχει προχωρήσει η κυβέρνηση Τσίπρα σε μια προσπάθεια να απεμπλακεί από το διπλό μέτωπο στο ...... οποίο έχει εγκλωβιστεί. Έμπειροι παρατηρητές του ελληνικού ζητήματος στις Βρυξέλλες σημείωναν ότι «η ταύτιση της σημερινής ελληνικής κυβέρνησης με τις γερμανικές επιθυμίες τείνει σε ορισμένες περιπτώσεις να ξεπεράσει ακόμη και εκείνη των κυβερνήσεων Παπανδρέου και Σαμαρά». 

Ολα για την αξιολόγηση

Η ευφορία ανθρώπων του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος από την ανακοίνωση της επιστροφής στην Αθήνα των επικεφαλής του κουαρτέτου διά στόματος του Γερούν Ντάισελμπλουμ δεν μπορούσε να κρυφτεί. Και αυτό παρά το γεγονός ότι λίγες ώρες νωρίτερα ξόρκιζαν τη σύνδεση των δύο θεμάτων. Ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν η αποστροφή ενός εξ αυτών ότι «και με το Ταμείο πρέπει τώρα να κινηθούμε ήπια!». 

Εχοντας να επιλέξει μεταξύ του Προσφυγικού και της αξιολόγησης, ο Πρωθυπουργός έκρινε ότι έπρεπε να αποδεχθεί το τετελεσμένο του «σφραγίσματος» της «βαλκανικής οδού» και να ταυτιστεί με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ στο ζήτημα των επιστροφών μεταναστών/προσφύγων στην Τουρκία. 

Άλλωστε, με τις χώρες του Βίζεγκραντ να βάλλουν κατά ριπάς εναντίον της, η Αθήνα έπρεπε να πιαστεί από όπου μπορούσε. Γι’ αυτό και στο θέμα των επιστροφών υπεγράφη η επικαιροποίηση του Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής κατά την επίσκεψη Τσίπρα στη Σμύρνη για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Το Βερολίνο και η Χάγη το ήθελαν πολύ αυτό. Η επικαιροποίηση προβλέπει επιτάχυνση της διαδικασίας για επιστροφές στις δύο ημέρες και την εγκατάσταση Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά και Ελλήνων στο τουρκικό έδαφος για να «τρέξει» η διαδικασία ταχύτερα.

Στο ίδιο πλαίσιο της ταύτισης με τη γερμανική πολιτική κινήθηκε σε ό,τι αφορά την επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Ήδη η υπόθεση της νατοϊκής επιχείρησης έχει προκαλέσει διχασμό μεταξύ υπουργείων Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας. 

Όσοι παρακολουθούν στενά τις λεπτομέρειες διακρίνουν την προσεκτική απόσταση που προσπαθεί να διατηρήσει ο Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος τείνει να υποβαθμίσει τη σημασία της επιχείρησης, σε απόλυτη αντίθεση με τον Πάνο Καμμένο. Το Μέγαρο Μαξίμου υποστήριξε εξαρχής ότι η Αθήνα δεν είχε περιθώρια να δυσαρεστήσει το Βερολίνο και είναι χαρακτηριστικό ότι είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις εντός της Συμμαχίας.

Στο πλαίσιο αυτό όμως, η έντονη αντιπαράθεση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στην αρένα του... Twitter για το κλείσιμο της βαλκανικής οδού έγινε περί όνου σκιάς. Ο κ. Τουσκ έγραψε ότι «οι παράτυπες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων έχουν τερματιστεί. 

Δεν είναι ζήτημα μονομερών δράσεων αλλά κοινή απόφαση των “28”». Παράλληλα ευχαρίστησε τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που εφάρμοσαν «μέρος της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ» για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.

«Η οδός των Δυτικών Βαλκανίων έφθασε στο τέλος της εξαιτίας των μονομερών δράσεων ορισμένων κρατών. Η ΕΕ δεν έχει μέλλον αν συνεχίσει έτσι» απάντησε ο κ. Τσίπρας, συνεχίζοντας: «Αναμένουμε ο Ντόναλντ Τουσκ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, να εστιάσει τις προσπάθειες στην εφαρμογή των κοινών μας αποφάσεων και να μην ενθαρρύνει αυτούς που τις αγνοούν».

Η κυβέρνηση εμφανίζεται να έχει αποδεχθεί αυτό το τετελεσμένο, ελπίζοντας σε μια ευνοϊκότερη στάση των Ευρωπαίων στην αξιολόγηση. Η αποδοχή δεν προκύπτει μόνο από τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, ο οποίος έχει φροντίσει τις τελευταίες δύο εβδομάδες να προετοιμάσει το έδαφος για τη δύσκολη κατάσταση που έρχεται. Προκύπτει από τα κοινοτικά κείμενα, τα οποία επιμελώς μοιάζει να αγνοεί η κυβέρνηση.

Μονομαχίες στο Twitter

Ο κ. Τσίπρας στηρίζει τις τοποθετήσεις του στο... Twitter στην ακόλουθη φράση από τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της 18ης και της 19ης Φεβρουαρίου: «Η συνολική στρατηγική που συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο θα αποφέρει αποτελέσματα μόνο αν όλα τα στοιχεία της επιδιωχθούν από κοινού και αν οι θεσμοί και τα κράτη-μέλη δράσουν μαζί και με πλήρη συντονισμό». 

Ωστόσο, από τότε ως σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι. Η Διάσκεψη της Βιέννης και η συνεργασία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων οδήγησαν στο πλήρες σφράγισμα των συνόρων μετά την τελευταία απόφαση της Σλοβενίας, της Κροατίας, της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) και της Σερβίας. 

Ηδη, εν όψει της ανησυχίας ότι οι διακινητές θα ακολουθήσουν άλλες οδούς όπως η «αδριατική οδός» μέσω Αλβανίας και Ιταλίας, η Κομισιόν και ο Frontex ετοιμάζουν εναλλακτικά σχέδια. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος προειδοποίησε για αυτό την περασμένη Τετάρτη από το Στρασβούργο. Οι μετανάστες θα μπορούσαν επίσης να στραφούν προς το Μαυροβούνιο ή και το  Κόσοβο. 

Ήδη η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNCHR) συνεργάζεται, διακριτικά, με τα Τίρανα για τη δημιουργία δύο κέντρων υποδοχής, ενώ η αλβανική κυβέρνηση εξετάζει τοποθεσίες κοντά στην Κορυτσά και στο Αργυρόκαστρο. Η Ρώμη ανησυχεί. Ηδη υπάρχει συμφωνία με τα Τίρανα για την ανάπτυξη κοινών ιταλοαλβανικών περιπολιών στα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ και η Βουλγαρία αναπτύσσει δυνάμεις του στρατού στη μεθόριο με την Ελλάδα.

Το παρασκήνιο της τελικής δήλωσης

Η Μέρκελ, ο Τσίπρας και ο Τουσκ

Ο κ. Τσίπρας απέφυγε να υψώσει τους τόνους στη Σύνοδο ΕΕ - Τουρκίας, για ευνόητους λόγους. Προτίμησε να συμπαραταχθεί με την Ανγκελα Μέρκελ. Είτε το αρνείται είτε όχι η Αθήνα, αυτό κατεγράφη στη δήλωση της προηγούμενης Δευτέρας. Το παρασκήνιο όμως έχει ενδιαφέρον.

Το απόγευμα της Κυριακής, το Συμβούλιο της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων της ΕΕ (Coreper) συμφώνησε επί ενός προσχεδίου δήλωσης. Σε αυτό, στο οποίο σύμφωνα με πληροφορίες δεν εξέφρασε αντιρρήσεις η ελληνική πλευρά, σημειωνόταν από τη δεύτερη, κιόλας, παράγραφο: «Οι παράτυπες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων πλησιάζουν στο τέλος. Αυτή η οδός έχει πια κλείσει» (σ.σ.: «Irregular flows of migrants along the Western Balkans route are coming to an end; this route is now closed»). 

Το πρωί της Δευτέρας, συνεργάτης του Πρωθυπουργού έλεγε ότι η Αθήνα δεν συμφωνεί με τη διατύπωση αυτή και ότι την ίδια άποψη έχει και η Γερμανία. Πράγματι, όπως σημείωνε στο «Βήμα» λίγο αργότερα στενός συνεργάτης της κυρίας Μέρκελ, το Βερολίνο δεν ήθελε να υπάρχει το δεύτερο σκέλος της διατύπωσης, ότι «αυτή η οδός έχει πια κλείσει», ώστε να μην οξυνθούν τα πνεύματα. Τόνιζε δε ότι «υπάρχει μια νέα πραγματικότητα και πρέπει να ασχοληθούμε με την Τουρκία». 

Η τελική διατύπωση της δήλωσης των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων μάλλον δικαιώνει τον κ. Τουσκ: «Οι παράτυπες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων έχουν τώρα φθάσει στο τέλος τους» (σ.σ.: «Irregular flows of migrants along the Western Balkans route have now come to an end»). Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου απλώς επανέλαβε στο tweet του αυτή τη φράση.

Πηγή : ΤΟ ΒΗΜΑ