Πέμπτη 24 Μαΐου 2007

Δέκα βασικές θέσεις του καθηγητή Γ. Παπαδημητρίου για τη διαφθορά και την Δημοκρατία.


1. Αποτελεί κοινό τόπο ότι η διαφθορά πλήττει τη δημοκρατία, ενώ όσο περισσότερο διευρύνεται και εντείνεται τόσο περισσότερο διαβρώνεται το σώμα της δημοκρατίας. Υπό την έννοια αυτή η καταπολέμησή της και η εμπέδωση της διαφάνειας αποτελεί προτεραιότητα σε κάθε δημοκρατική κοινωνία.

2. Για την καταπολέμηση της διαφθοράς κυριαρχούν στη χώρα μας δύο αντιλήψεις. Σύμφωνα με την πρώτη αρκεί η λήψη πρόσφορων νομοθετικών μέτρων, ενώ η δεύτερη επαφίεται σε πανηγυρικές εξαγγελίες. Οι αντιλήψεις αυτές συνυπάρχουν κάποτε σε εσωτερική σχέση που μένει κάθε φορά να προσδιοριστεί.

3. Η πράξη μας δείχνει ότι και οι δύο αποδεικνύονται απρόσφορες και αναποτελεσματικές. Χρειαζόμαστε λοιπόν νέες προτάσεις και προπάντων νέες αντιλήψεις για να αντιμετωπίσουμε το παθολογικό αυτό φαινόμενο.


4. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν κατά καιρούς αναληφθεί δεν είχαν ουσιαστικά αποτελέσματα. Αυτό ήταν αναμενόμενο, γιατί η θέσπισή τους δεν συνοδεύεται από την πολιτική βούληση να εφαρμοστούν. Δεν συνοδεύεται δηλαδή από τη δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων που εγγυώνται την αποδοτική λειτουργία τους (πρόγραμμα δράσης, στελέχωση, στέγαση, εξοπλισμός κ.λπ.).


5. Εξάλλου, σπανίως διαμορφώνονται πρακτικές που συμβάλλουν στην εμπέδωση της διαφάνειας. Όσες τυχόν προωθούνται δεν εκλαμβάνονται ως κεκτημένο και δεν υποβάλλονται περιοδικά σε κριτική για τη βελτίωσή τους. Στη χώρα μας δηλαδή λείπει ένα σημαντικό εργαλείο πολιτικής, οι βέλτιστες πρακτικές για την καταπολέμηση της διαφθοράς.


6. Το πρότυπο που προσδιορίζει το πολιτικό μας σύστημα δεν προσφέρεται για το σκοπό αυτό. Αυτήν την πραγματικότητα πρέπει να την κατανοήσουμε για να εγκαταλείψουμε την ψευδαίσθηση ότι με τη «διαιώνιση» ή με μικροδιαρρυθμίσεις του θα μπορούσαμε να εξυγιάνουμε τη δημοκρατία μας.


7. Τις προσπάθειές μας πρέπει λοιπόν να κατευθύνουμε συστηματικά προς τη διαμόρφωση και την προώθηση μιας άλλης διοικητικής και πολιτικής κουλτούρας. Το εγχείρημα αυτό εκτείνεται σε βάθος χρόνου και δεν είναι εύκολο να παράγει άμεσα αποτελέσματα. Αποτελεί όμως μονόδρομο.


8. Όσο η διοίκηση παραμένει καθηλωμένη στις παραδοσιακές δομές της, κάθε πρωτοβουλία θα είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Χρειαζόμαστε νέες αντιλήψεις, νέα νοοτροπία, νέες μεθόδους και νέους ανθρώπους με πραγματική αίσθηση του δημοσίου συμφέροντος.


9. Το ίδιο ισχύει, τηρουμένων των αναλογιών, και για τη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής κουλτούρας. Η εμμονή στην παγιωμένη αντίληψη ότι ο νομοθέτης θα μπορούσε, επισείοντας τη μαγική του ράβδο, να λύσει όλα τα προβλήματα έχει αποδειχθεί αδιέξοδο. Αναποτελεσματικές είναι όμως και οι ανέξοδες πανηγυρικές εξαγγελίες.


10. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι: α) η εμπέδωση της διαφάνειας και η καταπολέμηση της διαπλοκής είναι υπόθεση όλων μας: της Πολιτείας, των πολιτικών κομμάτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών και των πολιτών, και β) πρέπει να αναλάβουμε συντονισμένη δράση με συστράτευση όλων όσων επιθυμούν να αγωνιστούν προς αυτή την προοπτική.


Δεν υπάρχουν σχόλια: