Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2007

Χιλιάδες «Ιντιάνα Τζόουνς» οργώνουν την Ελλάδα


Σε ολόκληρη την Ελλάδα σύγχρονοι χρυσοθήρες ψάχνουν παντού και τα πάντα κυνηγώντας χαμένους και θαμένους θησαυρούς συνήθως δεμένους με μύθους, θρύλλους και τοπικές παραδόσεις. Οι "κυνηγοί" αυτοί αγνοώντας κάθε κίνδυνο σπαταλούν αμέτρητες ώρες σε ψηλά απόκρημνα βουνά αλλά και σε επικίνδυνες σπηλιές, με τίμημα μερικές φορές ακόμα και τη ζωή τους. Τις εμπειρίες τους ανταλάσσουν σε "meeting" μυημένων αλλά και σε ειδικά chat rooms στο internet, που έχουν μετατραπεί σε ηλεκτρονικά καφενεία θησαυροθήρων, όπου μπορείς να συμμετάσχεις μόνο με κωδικό παραχωρημένο έπειτα από αίτηση και αφού πρώτα συστηθείς από ήδη εγκεκριμένο μέλος. Έχει στηθεί ένα ολόκληρο δίκτυο επιχειρήσεων γύρω από το κυνήγι των χαμένων θησαυρών. Εκδοτικοί οίκοι, εξειδικευμένοι συγγραφείς, χάρτες με θρύλους, ειδικά μηχανήματα με κυρίαρχους τους ανιχνευτές μετάλλων, ειδικά sites στο internet, ηλεκτρονικά καταστήματα, ξεναγοί-ανιχνευτές-εντοπιστές που γνωρίζουν ακόμα και τα μονοπάτια των βουνών, εμπειρικοί σπηλαιολόγοι και πλήθος ειδικών για περιοχές, πληροφορίες και θρύλους.


Οι επιχειρηματίες πώλησης ανιχνευτών υποστηρίζουν πως η μισή «Ελλάδα ψάχνει θησαυρούς». Κάθε χρόνο πωλούνται περισσότεροι από 3.000 ανιχνευτές μετάλλων, ενώ στην Πτολεμαΐδα, λειτουργεί ατύπως γραφείο ερευνών για θησαυρούς που διαφημίζεται στις τοπικές εφημερίδες.

Από το 1988 ως σήμερα έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 30 "κυνηγοί", ενώ δεκάδες τραυματίστηκαν ή κινδύνεψαν σοβαρά ψάχνοντας σε επικίνδυνες και απρόσιτες περιοχές. Πρόσφατη η περίπτωση των τριών νεαρών που εγκλωβίστηκαν στη «στοά Μπαρέτα» του Παγγαίου (Νοέμβριος 2006) και χρειάστηκε η επέμβαση ειδικής ομάδας διάσωσης και το Δεκέμβριο 2006 το θάνατο άλλου χρυσοθήρα, ηλικίας 45 ετών στη Νιγρίτα Σερρών. Ως πιο θανατηφόρα τοποθεσία για τους κυνηγούς θησαυρών έχει αναδειχθεί το Παγγαίο, σε στοά του οποίου πριν από οκτώ χρόνια έχασαν τη ζωή τους τέσσερις φίλοι θησαυροθήρες. Εξοπλισμένοι με ανιχνευτές μετάλλων, μυστικούς χάρτες ή με «σίγουρες πληροφορίες» από συγγενείς και απογόνους αντισταστιακών ή αριστερών ανταρτών που κατέφυγαν στην πρώην Σοβιετική Ενωση και δεν επέστρεψαν, οι σύγχρονοι θησαυροθήρες ξεχύνονται στα βουνά και στα λαγκάδια της Ελλάδας ψάχνοντας –και συχνά δαπανώντας μεγάλα ποσά, ένας ανιχνευτής μετάλλων στοιχίζει 4.000 ευρώ– για αμύθητους θησαυρούς, «φορτώματα» με εγγλέζικες χρυσές λίρες, καβάντζες μπέηδων και λάφυρα πειρατών.

Σύμφωνα με πρώην εισαγγελικό λειτουργό με πολύχρονη θητεία στη Δυτική Μακεδονία, οι ιστορίες για κρυμμένους θησαυρούς είναι περισσότερες από τα... μανιτάρια.


Τα κυριότερα πεδία δράσης των θησαυροθήρων είναι παλιές γέφυρες, δάπεδα ναών και ξωκλήσια, αυλές και τοίχοι μοναστηριών, ερείπια παλιών κτιρίων που στέγασαν στα παλιά χρόνια δημόσιες υπηρεσίες, εγκαταλελειμμένοι μύλοι, δαιδαλώδη σπήλαια-καταφύγια ανταρτών και κυνηγημένων λήσταρχων επί Τουρκοκρατίας που συνδέονται με ιστορίες και θρύλους από την περίοδο της Κατοχής, της Τουρκοκρατίας, με πειρατές και Εβραίους. Τα βουνά που έχουν ανασκαφεί περισσότερο μετά το Παγγαίο είναι το Βέρμιο, το Πάικο και ο Μπούρινος (Κοζάνη) σε κορυφή του οποίου θησαυροθήρες ανατίναξαν σπηλιά και έβγαλαν τόνους πετρωμάτων, ορατούς πλέον από άλλες κορυφές, για να καταλήξουν σ’ αυτό που συχνά ακούγεται από τα χείλη τους «μας πρόλαβαν άλλοι…».

Σε πολλές περιοχές έχουν προκληθεί ανεπανόρθωτες ζημιές από τις λαθρανασκαφές, όπως στις βραχογραφίες της Καβάλας, στα πετρωτά γεφύρια των Ζαγοριών, στη Λυχνοσπηλιά της Πάρνηθας, στη Χρυσή Πέλλας, στο μονή Μουτσιάλης στα Πιέρια κ.α. Αστυνομικοί και αρχαιολόγοι επισημαίνουν πως
η αναζήτηση θησαυρών απέχει όσο μια κλωστή από την αρχαιοκαπηλία.
Χαρακτηριστικές είναι δύο πρόσφατες υποθέσεις. Σε νομότυπη έρευνα τριών χρυσοθήρων, ανακαλύφθηκε στην Ερμακιά Κοζάνης, τον περασμένο Νοέμβριο βυζαντινός τάφος. Αλλος χρυσοθήρας, κατά τις νυχτερινές εξορμήσεις του ανακάλυψε 100 σπουδαία αρχαία αντικειμένα, τα οποία «αποκαλύφθηκαν» κατά την εξομολόγηση του θησαυροθήρα στον ιερέα του χωριού του.

Οι περισσότερες ομάδες χρυσοθήρων ζητούν άδεια εκσκαφής από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Νομαρχιών ή της Αρχαιολογίας μόνο όταν δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Ο Αλμυρός Βόλου, οι Γόννοι Λάρισας όπου οι κυνηγοί αναγκάστηκαν να ξαναφτιάξουν την πλατεία που κατέστρεψαν αναζητώντας θησαυρό, τα Διαβατά και τα τουρκικά λουτρά Φοίνιξ στον Βαρδάρη Θεσσαλονίκης, η Ερμακιά Κοζάνης, το Μυριόφυτο του Κιλκίς, το Μαργαρίτη Θεσπρωτίας είναι ορισμένες από της περιοχές που ερευνήθηκαν τα τελευταία χρόνια νομίμως με σκαπτικά μηχανήματα.


Οι πιο διάσημοι θησαυροί είναι:

Του Γερμανού ναζί Μαξ Μέρντεν, τον οποίο αναζήτησαν θησαυροθήρες στη Θεσσαλονίκη, στη Θεσσαλία και στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Πελοποννήσου,

ο θησαυρός του Αλή Πασά, των Πετκόφ, Καρά Αλή και Βαλσάμ Βοεβόδα στη Ροδόπη, του Λύκου στην Πελοπόννησο, του Σιαδήμα στη Στερεά, του Νικοτσάρα στη Δράμα κ.ά.


Αποκορύφωμα αλλά και ειρωνεία της τύχης απέναντι στους κυνηγούς τέτοιων θησαυρών είναι η περίπτωση, πριν από μερικά χρόνια, ομάδας χρυσοθήρων στη Μεθώνη Πιερίας, οι οποίοι αφού εξασφάλισαν την άδεια, έσκαψαν για να φέρουν στην επιφάνεια από βάθος ενός μέτρου μια τρύπια δεκάρα!

1 σχόλιο:

ο δείμος του πολίτη είπε...

δεν διάβασα ακόμη το κείμενο (επιφυλάσσομαι), αλλά σου στέλνω την απάντησή μου στο σχόλιό σου, που τη μετέφερα στο αντίστοιχό της post.