ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ
ΣΕ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ 10η ΕΠΕΤΕΙΟ
ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ
ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ ΤΟ CEPS
ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ:
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ»
Είναι, πραγματικά, μεγάλη μου χαρά που συμμετέχω σε αυτή τη συζήτηση για την Ευρώπη με ανθρώπους που μας συνδέουν κοινά οράματα και αγώνες για ένα κοινό μεγάλο ιδανικό: την Ένωσή μας. Η δέσμευση και η αφοσίωση ανθρώπων, όπως των καλών μου φίλων, του Προέδρου της Επιτροπής José Manuel Barroso και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Hans-Gert Pöttering σε αυτό το ιδανικό είναι ένας από τους ισχυρότερους λόγους που η Ένωσή μας έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει τις δύσκολες στιγμές που περνάμε αυτή τη στιγμή και να βγει ακόμα πιο δυνατή.
Η σημερινή μας συνάντηση πραγματοποιείται στο μέσο μιας κρίσιμης συγκυρίας για την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα. Για αρκετούς μήνες, ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται αντιμέτωπος με τις επιπτώσεις μιας διεθνούς οικονομικής κρίσης με απρόβλεπτη διάρκεια και ένταση, η οποία επηρεάζει αναπόφευκτα και την ήπειρό μας. Η κρίση αυτή δοκιμάζει το ισχύον μοντέλο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Υπογραμμίζει την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό ανάμεσα στην νομισματική πολιτική, τη δημοσιονομική πολιτική και τη χρηματοπιστωτική εποπτεία. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα μπορούσε να είναι ισχυρότερος, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις απαιτήσεις της κρίσης και η ΕΕ δεν εκπροσωπείται ακόμη ως μια ενιαία οντότητα, με μια φωνή, στους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς θεσμούς.
ολόκληρη η ομιλία στο 1ο σχόλιο
1 σχόλιο:
Βρυξέλλες, 4 Νοεμβρίου 2008
ΟΜΙΛΙΑ
ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ
ΣΕ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ 10η ΕΠΕΤΕΙΟ
ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ
ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ ΤΟ CEPS
ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ:
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ»
Είναι, πραγματικά, μεγάλη μου χαρά που συμμετέχω σε αυτή τη συζήτηση για την Ευρώπη με ανθρώπους που μας συνδέουν κοινά οράματα και αγώνες για ένα κοινό μεγάλο ιδανικό: την Ένωσή μας. Η δέσμευση και η αφοσίωση ανθρώπων, όπως των καλών μου φίλων, του Προέδρου της Επιτροπής José Manuel Barroso και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Hans-Gert Pöttering σε αυτό το ιδανικό είναι ένας από τους ισχυρότερους λόγους που η Ένωσή μας έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει τις δύσκολες στιγμές που περνάμε αυτή τη στιγμή και να βγει ακόμα πιο δυνατή.
Η σημερινή μας συνάντηση πραγματοποιείται στο μέσο μιας κρίσιμης συγκυρίας για την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα. Για αρκετούς μήνες, ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται αντιμέτωπος με τις επιπτώσεις μιας διεθνούς οικονομικής κρίσης με απρόβλεπτη διάρκεια και ένταση, η οποία επηρεάζει αναπόφευκτα και την ήπειρό μας. Η κρίση αυτή δοκιμάζει το ισχύον μοντέλο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Υπογραμμίζει την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό ανάμεσα στην νομισματική πολιτική, τη δημοσιονομική πολιτική και τη χρηματοπιστωτική εποπτεία. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα μπορούσε να είναι ισχυρότερος, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις απαιτήσεις της κρίσης και η ΕΕ δεν εκπροσωπείται ακόμη ως μια ενιαία οντότητα, με μια φωνή, στους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς θεσμούς.
Η μόνη αξιόπιστη απάντηση σε αυτήν την κατάσταση είναι η ευρωπαϊκή, αλλά και η διεθνής, συνεργασία, η συντονισμένη δράση, η αποφασιστικότητα και το όραμα, ώστε να ξεπεράσουμε την κρίση με το κατά το δυνατό μικρότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, είναι η στιγμή που οι πολίτες αξιώνουν από την ηγεσία όραμα και έμπρακτες αποδείξεις κοινωνικής ευθύνης και αφοσίωσης στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τους. Σήμερα οφείλουμε να διαλύσουμε έμπρακτα την ανασφάλεια των συμπολιτών μας για την εργασία, τις ανησυχίες τους για την επιβίωση της επιχείρησής τους, το άγχος τους για τις καταθέσεις και τις δανειακές υποχρεώσεις τους.
Εδώ κρινόμαστε όλοι. Εδώ θα κριθεί και η αποτελεσματικότητα της Ένωσής μας. Θα κριθεί, ώστε να αποδείξει ότι είναι σχετική ως προς τις ανησυχίες των Ευρωπαίων πολιτών, ανησυχίες που είναι κοινές από τη μια άκρη της Ευρώπης ως την άλλη. Ανησυχίες που αντιμετωπίζονται μέσω κοινών αξιών και ενός κοινού οράματος. Πρέπει να αποδείξουμε ότι αυτή η Ένωση δεν περιορίζεται στην κατασκευή ενός περίπλοκου και, τελικά, δυνητικά άσχετου με τα πραγματικά προβλήματα οικοδομήματος, αλλά αυτό που τη συνέχει είναι η αλληλεγγύη. Κοινές απαντήσεις σε κοινές προκλήσεις: αυτό είναι το συνδετικό υλικό που αρχικά συναρμολόγησε την Ένωση κατά την έναρξή της. Συνεπώς, πιστεύω ότι η εμβάθυνση έρχεται ως αποτέλεσμα πρωτίστως κοινών αξιών και κατόπιν αποτελεσματικών θεσμών. Οι θεσμοί, όσο προσεκτικά και ισορροπημένα σχεδιασμένοι κι αν είναι, δεν μπορούν να λειτουργήσουν κατάλληλα, να αλλάζουν αποτελεσματικά όταν χρειάζεται χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο το συνολικό οικοδόμημα που υπηρετούν, και να αντέχουν στις προκλήσεις, αν δεν θεμελιώνονται πάνω σε ισχυρές αρχές και αξίες. Γι’ αυτό, το όλο οικοδόμημα της Ένωσής μας δεν είναι απλώς μια τεχνική θεσμική κατασκευή. Διαπνέεται από ένα ιδεώδες, έχει «ψυχή» που του επιτρέπει να εξελίσσεται και να εμβαθύνει.
Συνεπώς, το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι σαφές: Ποιος είναι ο ιστός που συνέχει την Ένωσή μας και ποιά είναι η σημασία του σήμερα; Με άλλα λόγια: Τι κοινό έχουν ο Έλληνας με τον Σουηδό, ο Βρετανός με τον Λιθουανό, ο Ρουμάνος με τον Ολλανδό; Τι κοινό έχουν οι πολίτες της Ένωσής μας που τους επιτρέπει να βλέπουν τους εαυτούς τους ως ενεργά μέλη ενός ζωντανού οργανισμού, μιας Ένωσης όχι απλώς κρατών και κυβερνήσεων, αλλά κυρίως λαών και ανθρώπων;
Την απάντηση πιστεύω ότι θα τη βρούμε στην απαρχή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σχεδόν μισό αιώνα πριν. Ο καταλύτης που οδήγησε στην υλοποίηση μιας ιδέας που επί δεκαετίες ωρίμαζε στο νου των πρωτοπόρων ηγετών και διανοητών της ηπείρου μας, της Ευρωπαϊκής ιδέας, ήταν η τραγωδία των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Η ριζοσπαστική ιδέα της εθελούσιας ένωσης των ευρωπαϊκών κρατών κέρδισε έδαφος και τελικά έγινε πράξη, ακριβώς γιατί έγινε εμφανές το πού οδηγεί η αντίθετη προσέγγιση των πραγμάτων: η καχυποψία, η μισαλλοδοξία, ο στείρος ανταγωνισμός, η σύγκρουση. Από αυτή τη μεγάλη τραγωδία προέκυψε η συνειδητοποίηση αφενός των καταστροφών που συνεπάγεται το να είμαστε διαιρεμένοι και αφετέρου του γεγονότος ότι οι τύχες μας ως Ευρωπαίων είναι δεμένες, ότι το μέλλον μας είναι κοινό και ότι υπάρχει τόση δύναμη στην ένωση και τόση αδυναμία στη διαίρεση. Γι’ αυτό ακριβώς παραχωρήσαμε μέρος από τις κρατικές εξουσίες, τις εξουσίες των απομονωμένων κρατών μας, για να κερδίσουμε μεγαλύτερη δύναμη, δύναμη Ευρωπαϊκή μέσα από την ενοποίηση.
Επομένως, χωρίς βεβαίως να συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα, η σημερινή διεθνής κρίση αυτόν ακριβώς το ρόλο μπορεί να παίξει: να καταδείξει ξανά στους Ευρωπαίους με τρόπο ξεκάθαρο τα οφέλη της συμμετοχής μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια – οφέλη που συχνά θεωρούμε δεδομένα. Να αναλογιστούμε τις συνέπειες που θα υφίσταντο οι μεμονωμένες οικονομίες και κοινωνίες μας εκτός της ασφάλειας και της προοπτικής που παρέχει η Ένωση. Να φανταστούμε πως θα ήταν τα πράγματα αν δεν υπήρχε σήμερα η Ένωση. Να σκεφτούμε, ειδικότερα, τα οφέλη για τις χώρες που συμμετέχουν στην Ευρωζώνη, την προστασία και τη σταθερότητα που έχει προσφέρει το ευρώ στις οικονομίες μας, και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν εκείνα τα κράτη μέλη που δεν ανήκουν ακόμα σ’ αυτήν την στενότερη οικογένεια. Αλλά και να αποδείξουμε στην πράξη, στα δύσκολα, τη δέσμευσή μας στις ευρωπαϊκές αξίες – την αλληλεγγύη, το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο, τη διαφάνεια- αξιοποιώντας τες ως γνώμονα της κοινής μας δράσης σ’ αυτή τη δύσκολη συνθήκη.
Η κρίση που αντιμετωπίζουμε μπορεί να γίνει ο ισχυρός και αποτελεσματικός θετικός καταλύτης που χρειάζεται η Ευρώπη σήμερα για να κινηθεί προς τα εμπρός. Με αυτή την έννοια, συμφωνώ πλήρως με τον Πρόεδρο Μπαρόζο ότι θα πρέπει να δούμε αυτή τη συγκυρία ως μια ευκαιρία. Η θεσμική προσέγγιση απέναντι στην εμβάθυνση δεν λειτουργεί ακριβώς όπως περιμέναμε. Αυτή είναι η αλήθεια. Και σίγουρα δεν παράγει σταθερά αποτελέσματα. Η εμπειρία της Συνταγματικής Συνθήκης και της Συνθήκης της Λισαβώνας μάς έχει κάνει σοφότερους. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι να αποδείξουμε στην πράξη στους Ευρωπαίους πολίτες ότι οι υψηλές προσδοκίες και οι διακηρύξεις έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο και αποτέλεσμα στη ζωή και την καθημερινότητά τους. Γι’ αυτό, τα κριτήρια που θα καθορίσουν την αποτελεσματικότητα και το μέλλον της Ένωσής μας θα είναι ο βαθμός της επιτυχίας μας στην αντιμετώπιση τόσο αυτής της πρόκλησης, όσο και των άλλων μεγάλων προκλήσεων που αφορούν την ήπειρό μας και τον πλανήτη ευρύτερα: το περιβάλλον, την ενέργεια, την πείνα, τις ασθένειες, τη φτώχεια.
Με άλλα λόγια, ο στόχος της εμβάθυνσης είναι εφικτός μόνο στο βαθμό που οι Ευρωπαίοι πολίτες την αντιληφθούν ως μέρος και προϋπόθεση μιας ευρύτερης πολιτικής ατζέντας που εγγυάται απτά θετικά αποτελέσματα στην Ευρώπη και τον κόσμο, σε κάθε Ευρωπαίο πολίτη και την οικογένειά του ξεχωριστά.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να μιλήσω για το παράδειγμα της χώρας μου. Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, όπως πλέον αναγνωρίζεται από το σύνολο των Ελλήνων, οφείλεται κατά μέγιστο λόγο στον πολιτικό οραματισμό και την αποφασιστικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος είδε την τότε ΕΟΚ ως εγγύηση σταθερότητας, δημοκρατίας και ανάπτυξης. Στα πρώτα, δύσκολα χρόνια της μεταπολίτευσης, ο Καραμανλής, δεν είχε να πείσει μόνο τους Ευρωπαίους ηγέτες για την αναγκαιότητα της εισόδου της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Είναι γνωστό ότι αρχικά πολλοί, ίσως η πλειοψηφία των Ελλήνων έβλεπαν την ΕΟΚ με μεγάλη επιφυλακτικότητα αν όχι καχυποψία. Αυτό ισχύει και σχεδόν για το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων του τόπου, πλην της Νέας Δημοκρατίας, της παράταξης που ο ίδιος ίδρυσε. Κι όμως! Μέσα σε ελάχιστα χρόνια, οι Έλληνες πολίτες ανεξαρτήτως πολιτικών θέσεων και κομματικών προτιμήσεων, αλλά και πολιτικοί που αντιτάχθηκαν έντονα στην ένταξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια έγιναν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ιδέας. Πώς έγινε αυτό; Βιώνοντας έμπρακτα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Αναγνωρίζοντας στη λειτουργία της τότε ΕΟΚ αρχές και αξίες που συνθέτουν την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Μια ταυτότητα που όχι μόνο συμπληρώνει την ελληνική, αλλά και ταυτίζεται μ’ αυτήν.
Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες δεν πρόκειται να ξεχάσουμε ποτέ την υποστήριξη των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των λαών της Ευρώπης στον αγώνα για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας. Όπως, επίσης, δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την ουσιαστική υποστήριξη της ΕΟΚ στην πολύπλευρη ανάπτυξη της Ελλάδας, από τα πρώτα χρόνια μετά την ένταξη μέχρι και σήμερα. Αυτή η αίσθηση της αλληλεγγύης, περισσότερο από το όποιο σημαντικότατο υλικό όφελος, είναι που έκανε τους Έλληνες φιλοευρωπαϊστές. Και θέλω, στο σημείο αυτό, να παραθέσω δύο συγκινητικά παραδείγματα τέτοιας αλληλεγγύης, στις ευχάριστες και τις δύσκολες στιγμές, στα χρόνια της θητείας μου ως Πρωθυπουργού:
- Το πρώτο είναι ο τρόπος που οι Ευρωπαίοι εταίροι μας μοιράστηκαν την υπερηφάνεια που νιώσαμε όλοι μαζί το καλοκαίρι του 2004, όταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες γύρισαν στην γενέτειρά τους για να συνδεθούν ξανά με τις Ελληνικές και Ευρωπαϊκές αξίες.
- Το δεύτερο δεν είναι ευχάριστο. Είναι η έμπρακτη και ουσιαστική αλληλεγγύη κατά το εξαιρετικά δύσκολο για όλους μας καλοκαίρι του 2007. Και θέλω, μ’ αυτή την ευκαιρία, να ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά το φίλο Πρόεδρο Μπαρόζο για την άμεση ανταπόκριση της Επιτροπής στη δοκιμασία των πυρκαγιών. Σε όσους τυχόν υποστηρίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ένωση συμφερόντων, αυτή η επίδειξη αλληλεγγύης είναι η καλύτερη, η πιο πειστική απάντηση.
Το παράδειγμα της Ελλάδας, που ξεπέρασε τόσο γρήγορα την επιφύλαξη και τη καχυποψία για να φτάσει σήμερα όχι απλώς να μετέχει στο σκληρό πυρήνα της Ένωσης, αλλά και να προωθεί ενεργά την ευρωπαϊκή προοπτική όλων των γειτόνων της, δείχνει το δρόμο που οφείλουμε να ακολουθήσουμε: Το δρόμο της έμπρακτης αλληλεγγύης, της συμμετοχής, της αναγνώρισης ότι πλέον οι μοίρες των λαών της Ευρώπης είναι στενά, άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και ότι αυτό μας κάνει όλους ισχυρότερους. Το δρόμο της ανάδειξης των όσων μας ενώνουν σε εργαλεία για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ζητημάτων της καθημερινότητας των πολιτών.
Σ’ αυτήν την προσπάθεια, πιστεύουμε ότι οι πολλοί διαφορετικοί πολιτισμοί και παραδόσεις στην Ευρώπη είναι πλεονέκτημα που εμπλουτίζει και ενισχύει το σύνολο. Το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «Ενωμένοι στην Πολυμορφία». Αυτό δεν είναι προς το παρόν η σημερινή πραγματικότητα, αλλά περιγράφει τον τελικό στόχο. Το στόχο που οφείλουμε να προσεγγίσουμε προοδευτικά, καθώς η Ένωσή μας εξελίσσεται και εμβαθύνει, καθώς ενισχύεται μέσω αυτής της διαδικασίας συνένωσης δυνάμεων, της διαδικασίας ενοποίησης.
Φυσικά, δεν είναι αυτονόητο ότι θα είναι όλοι πρόθυμοι ή έτοιμοι να ακολουθήσουν με τον ίδιο ρυθμό. Πιστεύω, όμως, ότι όσοι μπορούν και το επιθυμούν, όπως μπορώ με βεβαιότητα να το πω για την Ελλάδα, οφείλουν να τεθούν στην πρωτοπορία των εξελίξεων για την Ευρώπη που οραματιζόμαστε. Στο τέλος, η πρόοδος σ’ αυτόν τον τομέα δεν θα καθοριστεί από τη μεμονωμένη ισχύ και τα μεγέθη των κρατών μελών, αλλά από τη δέσμευση και τη συμμετοχή στα μεγάλα ευρωπαϊκά σχέδια.
Η ανταπόκρισή μας στην πρόκληση της παρούσας χρηματοπιστωτικής κρίσης δεν θα κρίνει μόνο την αποτελεσματικότητα της Ένωσής μας. Θα κρίνει και την ικανότητά μας να συναντηθούμε σε κοινές θεμελιώδεις αξίες, να θέσουμε κοινούς στόχους και να δράσουμε συντονισμένα. Την ικανότητα να διατυπώσουμε, για μια ακόμη φορά, όπως πριν από μας το έκαναν οι πρωτεργάτες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, έναν ορισμό της Ευρώπης ταυτόχρονα σύγχρονο και διαχρονικό, ικανό να συγκινήσει τους Ευρωπαίους πολίτες σήμερα, συνδέοντάς τους με το ιστορικό παρελθόν της ηπείρου μας και δείχνοντας με σαφήνεια προς το κοινό μέλλον.
Τα βήματα για την αντιμετώπιση της τωρινής χρηματοπιστωτικής κρίσης είναι και βήματα προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης. Είναι αποφασιστικά βήματα προς μια Ευρώπη πιο πολιτική, πιο κοινωνική, πιο αποτελεσματική. Μια Ευρωπαϊκή Ένωση των Πολιτών.
Σας ευχαριστώ.
Δημοσίευση σχολίου