Μετά από έναν χρόνο απειλών, η Κυβέρνηση αποφάσισε να γαβγίσει στους διαπλεκόμενους. Μένει να δούμε αν θα δαγκώσει…
Χρειάστηκε έναν ολόκληρο χρόνο αλλά το έκανε. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, είχε κηρύξει “ανένδοτο” στους τραπεζίτες και αφού επί μήνες εκτόξευε απειλές, έφερε προς ψήφιση στη Βουλή σχέδιο νόμου με το οποίο τους υποχρεώνει να δημοσιοποιούν μέχρι τελευταίας δεκάρας τα κονδύλια που δαπανούν για διαφημίσεις, χορηγίες και άλλες προωθητικές ενέργειες. Είναι η πρώτη ουσιαστική “εχθροπραξία” κατά του συστήματος που η Κυβέρνηση ορίζει ως διαπλοκή και μπορούμε να εξάγουμε διάφορα συμπεράσματα για τη μάχη που θα ακολουθήσει αλλά κυρίως για το αν θα ακολουθήσει.
Ουσιαστικά η Κυβέρνηση ζητά να μαθαίνει τις διαφημιστικές δαπάνες ιδιωτικών εταιριών. και μάλιστα όχι εν συνόλω. Η απόφαση να αφορά μόνο στις τράπεζες, έχει ηθική τουλάχιστον βάση στο γεγονός ότι αποτελούν βασικό πυλώνα της συστημικής ευστάθειας και όταν απαιτήθηκε, η χώρα δανείστηκε για να τις στηρίξει. Το ίδιο συμβαίνει και με τον καταθέτη που στην παρούσα τουλάχιστον φάση, αν παραστεί μεγάλη ανάγκη ο νόμος προβλέπει ότι θα υποχρεωθεί να συμβάλλει.
Επιπλέον, δεν ζητά να τους υποδείξει που θα δαπανούν τα χρήματά τους. Ζητά απλώς να μπορεί ο καθένας να βλέπει τις δαπάνες. Από επιτροπές ανταγωνισμού μέχρι τους μετόχους αλλά και τους ανταγωνιστές. Θα μάθουν επίσης όλοι πώς τιμολογεί ο κάθε πάροχος διαφήμισης. Όπως και τι εκπτώσεις παίρνουν οι διαφημιστικές για λογαριασμό των πελατών τους. Μεγάλο γλέντι θα γίνει…
Τα στοιχεία αυτά βεβαίως, μπορούν να ζητηθούν από την αρμόδια εποπτική αρχή, την ΤτΕ, αλλά θα πρέπει να συμβεί κάτι εξόφθαλμο για να παρέμβει. Δεν είναι σύμβουλος marketing για να τους πει αν το κάνουν σωστά. Ακόμη και με τη δημοσιοποίηση πάντως, δεν υπάρχει κανείς που να διεκδικεί την αυθεντία σχετικά με το αν το κάνουν σωστά ή όχι. Υπάρχουν όργανα εταιρικής διακυβέρνησης για να το κρίνουν. Πρόκειται για ιδιωτικές εταιρείες. Υπάρχουν επίσης αρμόδιες αρχές ανταγωνισμού για να αποφασίσουν αν η σημαντική θέση που κατέχουν στην διαφημιστική αγορά μπορεί να προκαλέσει στρέβλωση στην αγορά των media.
Τα media βεβαίως έχουν πολυεπίπεδη σχέση με τις τράπεζες. Πέρα από πάροχοι διαφήμισης είναι και πελάτες. Δανειολήπτες κατά κύριο λόγο, αρκετοί εκ των οποίων κατακόκκινοι. Κατά καιρούς έχουν κυκλοφορήσει και φήμες για τριγωνικές σχέσεις επιχειρηματιών, τραπεζιτών και δημοσιογράφων που πάντως ακόμη και αν συνέβησαν δεν είναι ο κανόνας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Ωστόσο, παρά τη σοβαρότητα του θέματος, δεν έλαβε την έκταση που θα περίμενε κανείς. Είναι περίεργο που δεν αξίζει μνεία στα πρωτοσέλιδα μια τέτοια είδηση. Όχι μόνο ως αντίδραση αλλά ούτε καν στα φιλοκυβερνητικά, ως επιτυχία. Ούτε και στα υπόλοιπα media έλαβε τεράστια έκταση. Μιλάμε γιαπερίπου 60 εκατομμύρια ευρώ μόνο σε διαφημίσεις. Ακόμη και αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά, όπως διαβεβαιώνουν οι τράπεζες, μια αναστάτωση θα υπάρχει.
Στα ποσά αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται φυσικά και χορηγίες, δωρεές ή πιο απλές προωθητικές ενέργειες. Ανεπίσημα στοιχεία αναφέρουν ότι τουλάχιστον άλλα 30 εκατομμύρια είναι το σχετικό budget. Χώρος για διαπλοκή υπάρχει παντού φυσικά και έχει ακουστεί (παλαιότερα εννοείται) ότι η επιλογή δεν γινόταν πάντοτε αξιοκρατικά. Ακούστηκε μέχρι και ότι πολιτικοί υπεδείκνυαν στους τραπεζίτες που διόριζαν οι ίδιοι στις κρατικές τράπεζες, που να κατευθύνουν τα χρήματα. Το ίδιο που έκαναν δηλαδή και με άλλες ΔΕΚΟ. Δεν είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πόση πολιτική βοήθεια μπορεί να προσφέρει στον Βουλευτή μια χορηγία στον τοπικό χορευτικό σύλλογο.
Αυτό το δίπολο πάντως τραπεζών-media, υπήρξε κυρίαρχο προεκλογικά στη ρητορεία του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Η δημοσιοποίηση της μεταξύ τους σχέσης ενδέχεται να εκθέσει κάποιους και αυτό εξυπηρετεί πολλαπλά την Κυβέρνηση. Θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική ακόμη και στις διατυπώσεις της για να αποδείξει ότι δεν έχει αλλότρια, της αγνής διαφάνειας, κίνητρα. Αν τη νοιάζει βέβαια να το αποδείξει.
Από τον τρόπο που θα αντιδράσουν στην συγκεκριμένη πρόταση, αλλά και από το ποιοι θα αντιδράσουν, θα διαπιστώσουμε πολλά για τα κίνητρα τους. Η άμεση αντίδραση των τραπεζικών στελεχών ήταν μάλλον θετική, υπό την έννοια ότι όπως “διαρρέουν” δεν έχουν να κρύψουν τίποτε. Θα τους απαλλάξει άλλωστε και από τον βραχνά των εκβιαστών. Αν είναι έτσι, η Κυβέρνηση θα πρέπει βάλει την ουρά στα σκέλια και να αποκαταστήσει το κύρος του τραπεζικού συστήματος.
Κάποιος πιο πονηρός θα σκεφτόταν ότι οι τράπεζες έχουν πάντοτε τον τρόπο να εξαφανίζουν τα ίχνη τους. Θα μπορούν λογικά να ιδρύσουν μια off shore αλλά θα ξέρουν σίγουρα και πιο περίπλοκους τρόπους. Θα είναι πάντως δυσκολότερο να το κάνουν. Επιπλέον, αν μια κυβέρνηση θέλει πραγματικά να βρει τι γίνεται, θα το κάνει. Το “follow the money” είναι σίγουρα πιο εύκολο αν βρίσκεσαι ήδη μέσα στην τράπεζα.
Δυστυχώς δεν κατανοούν οι πάντες τις αρετές της ορθής εταιρικής διακυβέρνησης. Ιδίως αυτοί που βρίσκονται εκτός του συστήματος αλλά αρκούνται στο να το λυμαίνονται. Να βγουν στους δρόμους διαδηλώνοντας κατά της διαφάνειας δεν μπορούν. Θα γελάνε κι’ οι πέτρες. Θα είναι φυσικό να επιχειρήσουν να “τραβήξουν αυτιά” είτε εν κρυπτώ είτε κεκαλυμμένα. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει ότι έχει ισχυρή θέληση να αναδείξει τις ύποπτες συναλλαγές (αν υπάρχουν) και ότι δεν προσπαθεί απλώς να “τραμπουκίσει” όσους δεν της φέρονται καλά για να ευνοήσει τους δικούς της. Επίσης μιας και έφτασε μέχρι εδώ θα πρέπει να προχωρήσει. Αν τολμήσει να πάρει πίσω το σχέδιο ψελλίζοντας δικαιολογίες, θα έχει χάσει τη μάχη πριν καλά καλά ξεκινήσει.
*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA (@SZacharos)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου