Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2016

Κίνδυνος να πάνε χαμένες και οι νέες θυσίες


Από τα τέλη του 2014 η οικονομία είναι το μεγάλο θύμα των πολιτικών επιλογών της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Η επιμονή του κ. Τσίπρα να προκαλέσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές μέσα από τη ....... διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας σταμάτησε τη θετική πορεία της οικονομίας. Στη συνέχεια ήρθε το κυβερνητικό πείραμα Τσίπρα-Βαρουφάκη να μετατρέψει την προγραμματισμένη ανάπτυξη της οικονομίας σε ύφεση και τώρα έρχεται η πολιτική αδυναμία της κυβέρνησης να απειλήσει τη σταθεροποίηση της οικονομίας, η οποία επιτεύχθηκε με μεγάλη προσπάθεια και ξεπερνώντας σοβαρούς κινδύνους. 

Σημάδια βελτίωσης

Τον περασμένο Δεκέμβριο υπήρξαν σημάδια βελτίωσης της κατάστασης και της προοπτικής της ελληνικής οικονομίας. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι η αύξηση των φορολογικών εσόδων, η οποία περιόρισε τις αποκλίσεις από το στόχο για το σύνολο του 2015, και η έναρξη της επιστροφής των καταθέσεων στις τράπεζες. Μέσα σε ένα μήνα οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 2,5 δισ. ευρώ δημιουργώντας για πρώτη φορά μετά την κρίση του Ιουλίου δυναμική επιστροφής των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα. Τα πειράματα του κ. Τσίπρα και του κ. Βαρουφάκη προκάλεσαν κρίση εμπιστοσύνης, τη μαζική απόσυρση καταθέσεων και τη μείωση των συνολικών τραπεζικών καταθέσεων κατά 40 δισ. ευρώ. Είναι μεγάλη ανάγκη να επιστρέψουν οι καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα για να αποκτήσει αυτό μεγαλύτερες δυνατότητες χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας. Ηδη από τα τέλη του 2015 παρατηρείται αύξηση της τραπεζικής χρηματοδότησης, η οποία περιόρισε την υποχώρησή της για το σύνολο του 2015 σε χαμηλά ποσοστά. 

Αποτροπή της μεγάλης πτώσης

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των ειδικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2015 θα κλείσει με μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης, ενώ το 2016 θα υπάρξει ήπια ύφεση με υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 0,7%. Οπως παρατηρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ελληνική οικονομία έδειξε μεγάλη αντοχή στις συνέπειες των capital controls και έτσι αποτράπηκε η βαθιά ύφεση. 

Πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τη συγκράτηση της ύφεσης η ζημιά που προκάλεσε η κυβέρνηση Τσίπρα στην οικονομία και στο εισόδημα των περισσότερων πολιτών παραμένει τεράστια, εφόσον η Επιτροπή προέβλεπε στα τέλη του 2014 ανάπτυξη 2,5% για το 2015 και πάνω από 3% για το 2016. Από το +5,5%-6% για τη διετία που είχε προγραμματίσει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κυβέρνηση Σαμαρά με την πολιτική της, περάσαμε στο -0,7% με ευθύνη του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του. Χάσαμε δηλαδή εισόδημα 10 έως 11 δισ. ευρώ, εξέλιξη που εξηγεί στην επιβολή επιπλέον μέτρων -όπως η μείωση των δαπανών του προϋπολογισμού για το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό σύστημα κατά 1,8 δισ. ευρώ το 2016- για να αποκατασταθεί η δημοσιονομική και η οικονομική ισορροπία. 

Συνοψίζοντας, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έσπασε την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας διεκδικώντας και επιβάλλοντας πρόωρες βουλευτικές εκλογές δήθεν για να καταργήσει το Μνημόνιο και τη λιτότητα, μετέτρεψε μέσα από τους ελιγμούς Τσίπρα-Βαρουφάκη το 2015-2016 από διετία δυναμικής ανάπτυξης σε διετία ύφεσης και το κρίσιμο ερώτημα είναι τι ακριβώς θα κάνει τώρα που έχει αποκατασταθεί η ισορροπία της οικονομίας. 

Ο κίνδυνος της επανάληψης

Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, είναι σοβαρή η πιθανότητα να επαναλάβει η κυβέρνηση τα λάθη του 2015. Αυτή τη φορά δεν θα έχουμε μια πολιτική σύγκρουση για το εάν ισχύουν και στην Ελλάδα οι κανόνες που εφαρμόστηκαν στις χώρες- μέλη της ευρωζώνης που βρέθηκαν στην ανάγκη να μπουν σε πρόγραμμα αλλά θα έχουμε μια επικοινωνιακή και διαδικαστική αντιπαράθεση στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διαχειριστεί τη δύσκολη σχέση της με τους πολίτες που αισθάνονται προδομένοι από αυτήν χωρίς να φτάσει σε ρήξη αλλά και χωρίς να εφαρμόσει πλήρως όσα προβλέπονται στο τρίτο πρόγραμμα-Μνημόνιο.  
Δεν υπάρχει η εικόνα μιας δραματικής αντιπαράθεσης ανάλογης με του 2015, το πιθανότερο όμως είναι ότι η πολιτική διαχείριση που θα κάνει η κυβέρνηση θα επιδεινώσει για μία ακόμη φορά την κατάσταση και την προοπτική της ελληνικής οικονομίας.

Εχει ήδη αρχίσει να δημιουργείται στην Ε.Ε. η εντύπωση ότι η κυβέρνηση δεν ελέγχει την κοινωνική διαμαρτυρία που προκαλεί η πολιτική της, καθυστερεί την εφαρμογή των συμφωνηθέντων και δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για την επιτυχή επανεκκίνηση της οικονομίας. 

Ο βασικός στόχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης πρέπει να είναι η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, με θετικό τρόπο, μέχρι το Πάσχα των καθολικών, στις 27 Μαρτίου. Ο στόχος δεν είναι ανέφικτος, αρκεί να κινηθούν γρήγορα και αποτελεσματικά οι συναρμόδιοι υπουργοί. Για παράδειγμα, ο υπουργός Εργασίας, κ. Κατρούγκαλος, θα πρέπει να βελτιώσει τις προτάσεις του για το ασφαλιστικό, ώστε να συνδυάσει την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου των 1,8 δισ. ευρώ που έχει τεθεί με την αποτροπή μεγάλων κοινωνικών αδικιών και οικονομικών δυσλειτουργιών. 

Οι Ευρωπαίοι εταίροι εκτιμούν ότι η κυβέρνηση θα εντατικοποιήσει την προσπάθειά της έπειτα από 1-2 εβδομάδες γνωρίζοντας ότι εάν δεν τηρηθούν οι προθεσμίες θα αρχίσουν ξανά τα σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία θα περάσουν στην πραγματική οικονομία. Δεν είναι ώρα, λοιπόν, για καθυστέρηση και ενίσχυση, μέσω της έλλειψης της αναγκαίας χρηματοδότησης, των υφεσιακών φαινομένων, αλλά για το πέρασμα από την πρώτη θετική αξιολόγηση στη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και στην αναδιάρθρωση του χρέους του Ελληνικού Δημοσίου. 

Το Μαξίμου σε σύγχυση

Προς το παρόν, το Μαξίμου φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής σύγχυσης. Ορισμένοι έχουν φτάσει στο σημείο να εισηγούνται στον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα τη διενέργεια πρόωρων βουλευτικών εκλογών, με στόχο αυτή τη φορά να τις χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ, να φύγει από την εξουσία ο κ. Τσίπρας έχοντας διατηρήσει σημαντικό μέρος του πολιτικού του κεφαλαίου και να οργανώσει σε μερικά χρόνια, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, τη μεγάλη πολιτική επιστροφή. Ο πρωθυπουργός απορρίπτει αυτές τις εισηγήσεις, γνωρίζοντας ότι αν ρίξει λευκή πετσέτα και παραδεχτεί την κυβερνητική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβερνητική παράταξη θα κινδυνεύσει με πλήρη διάλυση, ενώ ο ίδιος δεν θα έχει σοβαρές πιθανότητες δυναμικής επιστροφής στο προσκήνιο. 

Ο πρωθυπουργός δεν φαίνεται όμως ικανός να ελέγξει τους υπουργούς του και να οργανώσει την κυβερνητική προσπάθεια σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Ο υπουργός Οικονομικών, κ. Τσακαλώτος, προσπαθεί μάταια να κρυφτεί πίσω από γενικότητες, ο υπουργός Εργασίας, κ. Κατρούγκαλος, περιφέρει άσκοπα την ασφαλιστική του μεταρρύθμιση, η οποία είναι σε λάθος κατεύθυνση και εντελώς ξεπερασμένη από τις εξελίξεις και ο χρόνος περνάει με το κόστος της κυβερνητικής αδράνειας να περνάει σιγά σιγά στην πραγματική οικονομία. 

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η κυβερνητική ηγεσία δυσκολεύεται να παρουσιάσει το λογαριασμό της αποτυχίας του 2015 και η καθυστέρηση που δημιουργούν οι ταλαντεύσεις και οι ελιγμοί της προετοιμάζουν ένα νέο λογαριασμό, που θα επηρεάσει κι αυτός αρνητικά την πραγματική οικονομία και την οικονομική και την κοινωνική καθημερινότητα των πολιτών.  

Δεν υπάρχουν σχόλια: