Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2016

Το στοίχημα του Κυριάκου

Κάθε εμπόδιο σε καλό! Το ρητό επιβεβαιώνεται- τουλάχιστον για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αν η πρώτη απόπειρα εκλογής, τον Νοέμβριο, δεν είχε οδηγηθεί σε φιάσκο, είναι πολύ ...
... πιθανό, με βάση την δυναμική εκείνων των ημερών, ο δεύτερος γύρος να ήταν μια αναμέτρηση Μεϊμαράκη-Τζιτζικώστα. Η αναβολή έδωσε στον Κυριάκο χρόνο να επιβάλει πειστικά την υποψηφιότητά του, να εμφανιστεί ως σημαιοφόρος της ανανέωσης, να φέρει κόσμο στις κάλπες και να αναπτύξει μια δυναμική που ήταν φανερή από το βράδυ του πρώτου γύρου. Αν ο εκλογικός κατάλογος ήταν ανοιχτός, αν μπορούσαν να εγγραφούν νέοι ψηφοφόροι την δεύτερη Κυριακή, η νίκη του θα ήταν πολύ πιο εύκολη.
Τώρα, με το δεδομένο εκλογικό σώμα, είχε να αντιμετωπίσει δύο εμπόδια. Το ένα ήταν ο μέσος όρος ηλικίας αυτού του εκλογικού σώματος: Θα εμπιστεύονταν ψηφοφόροι με μέσο όρο ηλικίας μεταξύ 55 και 60 ετών έναν συνομήλικο ή έναν νεότερό τους; Το άλλο εμπόδιο ήταν το επώνυμο Μητσοτάκης και ο κίνδυνος να δημιουργήσει αντισυσπειρώσεις Καραμανλικού τύπου.
Τα εμπόδια αποδείχθηκαν χαμηλότερα πάσης προσδοκίας. Βρέθηκα, λίγες ώρες πριν τις κάλπες σ' ένα τυπικό χωριό του νομού Σερρών- της γενέτειρας. Διαπίστωσα ότι σ' ένα περιβάλλον ανθρώπων μεγάλης ηλικίας και καραμανλικής ταυτότητας ο Μητσοτάκης περνούσε το κομματικό φίλτρο και είχε μικρό προβάδισμα έναντι του Μεϊμαράκη. Ήταν φανερό ότι ενώ η πλευρά Μεϊμαράκη περίμενε νίκη με σκορ 65-35, στην πραγματικότητα η εκλογή ήταν εντελώς ανοιχτή. Η έκβασή της τελικά δεν ήταν έκπληξη.
Αποδείχθηκε ότι ήταν υψηλότερο εμπόδιο για τον Μεϊμαράκη η έρπουσα και μη διαψευδόμενη φήμη ότι είναι ο εκλεκτός των Καραμανλή - Παυλόπουλου, οι οποίοι, σύμφωνα με τον αστικό μύθο, «τα βρίσκουν» με τον Τσίπρα. Γιατί, το βασικό κίνητρο που έφερε τους πολίτες στις γαλάζιες κάλπες, σε αριθμούς μεγαλύτερους του αναμενόμενου, ήταν η διάθεση να δοθεί στην κυβέρνηση σήμα τέλους της ανοχής. Και η προσδοκία απέναντι στον ασαφή ακόμη «ΣΥΡΙΖΑ 2.0» να υπάρξει μια νέα ΝΔ, που να εκφράζει κάτι περισσότερο από τον παραδοσιακό κορμό της και να προσφέρει πραγματική εναλλακτική λύση.
Το κλειδί της νίκης Μητσοτάκη είναι, νομίζω, αυτό: Εξέφραζε με μεγαλύτερη συνέπεια την επιθυμία ενός κόσμου για εναλλακτική λύση απέναντι στην σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία. Αυτό ήταν το πλεονέκτημα της υποψηφιότητάς του. Μπορεί, όμως, να αποδειχθεί κι ένα μεγάλο πρόβλημα την επόμενη μέρα, αν ο θυμός ενός μέρους των ψηφοφόρων του τον αιχμαλωτίσει σε μια μετωπική αντιπολίτευση, αν τον εμποδίσει να κινηθεί ευέλικτα και, αν χρειαστεί, συναινετικά. Γιατί το στοίχημα του Μητσοτάκη είναι να εκφράσει κυρίως τους απόντες- τα δύο περίπου εκατομμύρια των ψηφοφόρων που μετείχαν στις εκλογές ως το 2009 κι έκτοτε αποσύρθηκαν απογοητευμένα και δεν μετέχουν πια. Αυτοί, οι απόντες από όλες τις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις αλλά εν δυνάμει ψηφοφόροι- όπως όλες οι έρευνες βεβαιώνουν- δεν είναι ακραίων πεποιθήσεων άνθρωποι, φανατικοί. Αυτού του τύπου οι πολίτες συνεχίζουν να συμμετέχουν. Η αποχή προέρχεται από ανθρώπους που αυτοτοποθετούνται στο κέντρο του πολιτικού φάσματος ή έχουν «χλιαρή» σχέση με την πολιτική. Αυτούς πρέπει να πείσει, ώστε το εκλογικό σώμα των 5,5 εκατομμυρίων του 2015 να πλησιάσει ξανά προς το εκλογικό σώμα των 7 εκατομμυρίων του 2009 ή των 7,5 εκατομμυρίων του 2004. Και ασφαλώς δεν θα τους πείσει υιοθετώντας ακραία πολωτικό λόγο, αλλά ανανεώνοντας εκ θεμελίων το κόμμα του.
Από την άλλη πλευρά του λόφου, η εκλογή Μητσοτάκη είναι ένα στοίχημα και για την κυβερνητική παράταξη. Η πρώτη αντίδραση Τσίπρα φαίνεται πως είναι αμυντική και πολωτική. Αλλά, στην πραγματικότητα, μια ανασυγκρότηση της κεντροδεξιάς δίνει στον ΣΥΡΙΖΑ το κίνητρο και την ευκαιρία να επιταχύνει την δική του αργόσυρτη ιδεολογική αποσαφήνιση. Την μετατροπή του σε αυτό που στελέχη όπως ο Πιτσιόρλας ή ο Παπαδημούλης αναγγέλλουν- μια νέα, μεταρρυθμιστική, αντι-κρατικιστική, ευρωπαϊκή προοδευτική «κεντροαριστερά» (ελλείψει καλύτερου όρου).
Κάποιος αισιόδοξος θα έλεγε πως η εκλογή Μητσοτάκη δίνει ξανά ενδιαφέρον στην πολιτική ζωή. Και επιτρέπει μια μετατόπιση της κυρίαρχης τα τελευταία χρόνια διαχωριστικής γραμμής ανάμεσα σε μεταρρυθμιστές και αντιμεταρρυθμιστές σε δημιουργικότερα εδάφη.


Δεν υπάρχουν σχόλια: