«Ψυχρός Πόλεμος» σε μικρογραφία στην Ουκρανία

Αν δεν το έβλεπαν στη CIA, κακό του κεφαλιού τους. Ηταν ένα πρόβλημα γεωστρατηγικής για πρωτάρηδες. Η Ουκρανία είναι η τελευταία γραμμή άμυνας της Ρωσίας στην ...

 

Ευρασία και ο Πούτιν θα κάνει τα πάντα για να την κρατήσει στη σφαίρα της επιρροής του.

Για το μεγαλύτερο μέρος του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, η Σοβιετική Ενωση ήλεγχε την Ευρασία - από την Κεντρική Γερμανία μέχρι τον Καύκασο και τον Ειρηνικό. Οταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ, τα δυτικά σύνορα της Ρωσίας οπισθοχώρησαν ανατολικά κατά σχεδόν 1.600 χιλιόμετρα, μέχρι τη μεθόριο με τη Λευκορωσία.

Το 1991, η ρωσική ισχύς υποχώρησε πιο ανατολικά απ' ό,τι επί αιώνες. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου είχε προωθηθεί πιο δυτικά παρά ποτέ. Στις επόμενες δεκαετίες, τα σύνορα της ρωσικής δύναμης θα εγκατασταθούν κάπου μεταξύ αυτών των δύο γραμμών. Να γιατί η κρίση στην Ουκρανία είναι σήμερα ένας Ψυχρός Πόλεμος σε μικρογραφία.

Η φιλοδυτική Πορτοκαλί Επανάσταση (Δεκέμβριος 2004 - Ιανουάριος 2005) ήταν η στιγμή κατά την οποία τελείωσε πραγματικά ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος για τη Ρωσία. Ο Πούτιν είδε, όχι αδίκως, εκείνα τα γεγονότα σαν μια προσπάθεια των ΗΠΑ να φέρουν την Ουκρανία - το απολύτως ζωτικό στοιχείο στη μετασοβιετική σφαίρα της επιρροής του - στο ΝΑΤΟ.

Εάν η Δύση τα είχε καταφέρει, τότε ή τώρα, η Ρωσία θα ήταν ανυπεράσπιστη, με τα νοτιοδυτικά της σύνορα ορθάνοιχτα.

Εκτός από την Κριμαία, σημείο ανάφλεξης είναι ολόκληρη η δυτική συνοριογραμμή της Ρωσίας. Από τις χώρες της Βαλτικής και νοτίως προς τα ρουμανικά σύνορα υπάρχει μια περιοχή όπου οι διαχωριστικές γραμμές ήταν ιστορικά αβέβαιες και οι συγκρούσεις συχνές.

Η πεδιάδα των μεγάλων πολέμων

Στα βόρεια, υπάρχει μια μακριά, στενή πεδιάδα, που απλώνεται από τα Πυρηναία μέχρι την Αγία Πετρούπολη. Σε αυτήν έγιναν οι μεγαλύτεροι πόλεμοι της Ευρώπης. Αυτός είναι ο δρόμος που πήραν ο Ναπολέων και μετά ο Χίτλερ για να κατακτήσουν τη Ρωσία.

Φυσικά εμπόδια δεν ορθώνονται εκεί. Ως εκ τούτου, οι Ρώσοι πρέπει να σπρώχνουν τα δυτικά τους σύνορα όσο το δυνατόν πιο μακριά για να στήνουν, κάθε φορά, ένα ανάχωμα. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έφτασαν μέχρι το κέντρο της Γερμανίας σε αυτή την πεδιάδα. Σήμερα, έχουν υποχωρήσει προς τα ανατολικά. Θα πρέπει να επιστρέψουν και να προχωρήσουν όσο το δυνατόν προς τα δυτικά.

Για τον Πούτιν αυτή είναι η λογική προσπάθεια για να καθιερωθεί κάποια ελάχιστη σφαίρα επιρροής στην Ευρασία. Είναι, κατ' ουσίαν, ένα αμυντικό μέτρο.

Από την άποψη της γεωστρατηγικής ανάλυσης, οι ειδικοί λένε ότι για να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά και τις προθέσεις της Ρωσίας θα πρέπει να ξεκινήσουμε από αυτή τη θεμελιώδη αδυναμία της - τα σύνορά της, κυρίως στα βορειοδυτικά. Στη βόρεια ευρωπαϊκή πεδιάδα, όπου είναι ανοικτή στην επίθεση, το μοναδικό φυσικό πλεονέκτημά της είναι το βάθος. Οσο πιο δυτικά επεκτείνονται τα σύνορά της στην Ευρώπη τόσο πιο μακριά πρέπει να ταξιδέψουν οι κατακτητές για να φτάσουν στη Μόσχα. Επομένως, η Ρωσία θα πιέζει πάντα προς τα δυτικά, όπως τώρα στην Ουκρανία.

Σήμερα, η μεγάλη γεωστρατηγική διαφορά λέγεται ενέργεια. Σε έναν κόσμο διψασμένο για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, οι εξαγωγές της Ρωσίας είναι όπως η ηρωίνη. Εθισμένοι, οι Ευρωπαίοι λυγίζουν στη θέληση της Μόσχας. Η δύναμη αυτή φτάνει στην καρδιά της ΕΕ, όπου οι Γερμανοί και οι πρώην δορυφόροι της ΕΣΣΔ στην Ανατολική Ευρώπη εξαρτώνται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Προσθέστε σε αυτό εμπορικές σχέσεις 300 δισ. ευρώ με την ΕΕ και βλέπετε γιατί η Ρωσία μπορεί όχι απλώς να πιέζει, αλλά να εκβιάζει.

Το δόγμα «πλούσιος και δυνατός»

Η εξάρτηση, όμως, μπορεί να γίνει δίκοπο μαχαίρι αν δεν υπάρχει ισχυρή αμυντική ικανότητα. Ετσι, είναι υπαρξιακή ανάγκη για τη Ρωσία να ανακτήσει τη στρατιωτική δύναμη της περιφερειακής υπερδύναμης.

Το να είσαι πλούσιος αλλά αδύναμος είναι κακή κατάσταση για ένα έθνος. Η Ρωσία θα πρέπει να είναι σε θέση να προστατεύει τον φυσικό πλούτο και τις εξαγωγές της και να διαμορφώνει το διεθνές περιβάλλον στο οποίο ζει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ενέργειές της στην Ουκρανία μπορεί να φαίνονται επιθετικές, αλλά στην πραγματικότητα είναι αμυντικές.

Εχει γίνει μεγάλη συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αδυναμία του ρωσικού στρατού. Τη δεκαετία αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, η διαπίστωση ήταν ακριβής. Αλλά από το 2020 αυτή η κατάσταση θα ανήκει στο παρελθόν.

Ο ένας τομέας στον οποίο η Ρωσία συνέχισε εντατικά την έρευνα και την ανάπτυξη μετά τη δεκαετία του 1990 ήταν οι προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες. Στο Πεντάγωνο εκτιμούν ότι το 2025 οι Ρώσοι θα έχουν έναν στρατό που θα αποτελεί πρόκληση για κάθε δύναμη, η οποία θα επιχειρήσει να προβάλει την ισχύ της στην περιοχή - ακόμη και για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

 

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=574631