Πέμπτη 19 Μαρτίου 2009

Η Φούσκα των Μέσων Ενημέρωσης διεθνώς

του Αλέξανδρου Δράκου στο ΚΛΙΚ
Στην αρχή ήταν η αγορά κατοικίας και τα στεγαστικά δάνεια. Μετά ήρθε η κρίση στο τραπεζικό σύστημα και ακολούθησε η κρίση της αυτοκινητοβιομηχανίας και ενός πλήθους άλλων κλάδων από τη ναυτιλία μέχρι τη βιομηχανία και το λιανικό εμπόριο. Τώρα έχουν σειρά τα Μέσα Ενημέρωσης.

Στις αρχές του Γενάρη, λίγες μόλις μέρες μετά την είσοδο ενός καινούργιου χρόνου, που θα μείνει γνωστός ως ο χρόνος της κρίσης, στην πρώτη σελίδα μιας από τις πιο έγκυρες εφημερίδες παγκοσμίως, των Νιου Γιορκ Τάϊμς, εμφανίστηκαν για πρώτη φορά διαφημίσεις, ανατρέποντας έτσι, μια πολιτική δεκαετιών. Ο λόγος είναι ο συνηθισμένος πια. Τα διαφημιστικά έσοδα έχουν πέσει τόσο πολύ, που τα Μέσα Ενημέρωσης παγκοσμίως, έχουν αρχίσει να κάνουν «εκπτώσεις» σε θέματα, που τα ίδια τα Μέσα τα είχαν σε προηγούμενες καλύτερες εποχές, αναγάγει σε «ταμπού». Τα προβλήματα των Νιου Γιορκ Τάϊμς όμως, δεν τελειώνουν εκεί. Το τεράστιο χρέος τους που ξεπερνάει το 1δις δολάρια έχουν πια κάνει επισφαλή την ίδια τη βιωσιμότητά τους, με αποτέλεσμα μετά από λίγες μέρες να δεχθούν ως μάνα εξ ουρανού, την προσφορά του Μεξικανού δισεκατομμυριούχου ( …..;), να πάρει σημαντικό ποσοστό στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας προσφέροντας 250 εκατομμύρια δολάρια. Εκείνες τις ίδιες μέρες η Wall Street Journal ανακοίνωσε την περικοπή 80 θέσεων εργασίας από το προσωπικό της. Οι Low Angelew Times περνάνε κι αυτοί τη χειρότερη κρίση της ιστορίας τους ενώ πολλοί μιλάνε για πιθανό λουκέτο. Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν και στις ευρωπαϊκές εφημερίδες και τα λοιπά συγκροτήματα Τύπου. Η Figaro, η Monde, η Liberation αντιμετωπίζουν κι αυτές, όπως σχεδόν και όλες οι ευρωπαϊκές εφημερίδες, προβλήματα βιωσιμότητας. Μέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζεται να έχουν χαθεί, είτε από περικοπές προσωπικού, είτε από κλείσιμο μεμονωμένων τίτλων ή και ολόκληρων συγκροτημέτων γύρω στις 80.000 θέσεις εργασίας μόνο στην Ευρώπη και άλλες τόσες στις ΗΠΑ. Έχει γίνει πια γνωστό σε όλους πως η επόμενη μεγάλη φούσκα που θα σκάσει θα είναι αυτή των Μέσων Ενημέρωσης. Και αυτό είναι μάλλον φυσικό.

Τα Μέσα Ενημέρωσης συνηθισμένα σε άλλες εποχές που έπαιζαν χωρίς αντίπαλο, ασκώντας ουσιαστικά πολιτική εξουσία, έχουν ......
τεράστια κοστολόγια. Οι αμοιβές των αστέρων –δημοσιογράφων κινούνται εδώ και χρόνια σε αστρονομικά επίπεδα, ενώ τα υπόλοιπα κόστη της παραγωγής, όπως του χαρτιού με το πρόσθετο κόστος των απούλητων φύλλων, αλλά και όλων των άλλων που μεσολαβούν μέχρις ότου ένα έντυπο φτάσει στο περίπτερο, είναι και τεράστια, αλλά και ανελαστικά. Έτσι όλα τα έντυπα παγκοσμίως βρέθηκαν ανέτοιμα μπροστά στην επαναστατική αλλαγή, της εισόδου του ίντερνετ στο χώρο της ενημέρωσης. Η λεγόμενη «λαϊκή» δημοσιογραφία από αυτοσχέδιους δημοσιογράφους μέσα από ηλεκτρονικά έντυπα ή και των περίφημων πια προσωπικών blogs έχει σε μαγάλο βαθμό, που ολοένα αυξάνεται τις πηγές της ενημέρωσης. Και κανένα ή οργανισμός ενημέρωσης δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί στα εκατομμύρια των blogers που τροφοδοτούν καθημερινά την ενημέρωση χωρίς κόστος για τον αναγνώστη, αλλά και για τον «παραγωγό» της όποιας είδησης. Για να αντιμετωπίσουν την ενημέρωση μέσω του ίντερνετ, τα περισσότερα έντυπα παγκοσμίως αναγκάστηκαν να φτιάξουν δικές τους ιστοσελίδες, φτιάχνοντας έτσι ένα θανατηφόρο σπηράλ προς τα κάτω. Αφού ένας αναγνώστης στο ίντερνετ μπορεί να βρει την ύλη του εντύπου που προτιμάει δωρεάν, γιατί να αγοράσει και το έντυπο.
Ο θάνατος των εντύπων παγκοσμίως είναι κυριολεκτικά το «χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου», με τον ίδιο τρόπο που το αυτοκίνητο αντικατέστησε τις ιππήλατες άμαξες, με τον ίδιο που το CD αντικατέστησε τους δίσκους από βινύλιο και με τον ίδιο γενικά τρόπο που η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας, δημιουργεί καινούργιους δρόμους αντικαθιστώντας τους παλιούς. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούσαν πως η τελευταία εφημερίδα θα κυκλοφορήσει σε περίπου είκοσι χρόνια από τώρα. Αν και είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς το μέλλον, οι καταλυτικές και νομοτελειακές επιπτώσεις, μάλλον θα επιταχυνθούν από τη παγκόσμια κρίση που διανύουμε και η οποία θα αλλάξει πολλέςε παραμέτρους του τρόπου που καταναλώνουμε, αλλά και του τρόπου που σκεφτόμαστε κοινωνικοπολιτικά. Πριν όμως από το στάδιο της εξαφάνισης τα Μέσα Ενημέρωσης παγκοσμίως θα περάσουν από το στάδιο της συρρίκνωσης και της κατάρρευσης. Στο τέλος του 2009 ήδη το τοπίο θα εί8ναι στρατηγικά παραλλαγμένο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: