μας φωτογραφίζουν όλους πολύ πιο συχνά απ' όσο θα θέλαμε!

"Σε βλέπω, όπου κι' αν πας!", του Peter Funt* / International Herald Tribune
«Δεν υπήρχε βέβαια τρόπος να μάθεις αν σε παρακολουθούσαν οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή… Θα ήταν μάλιστα λογικό να υποθέσεις ότι παρακολουθούσαν τους πάντες όλη την ώρα».

Οι φράσεις αυτές από το «1984» του Τζορτζ Οργουελ φαντάζουν ιδιαίτερα προφητικές σήμερα. Πρόσφατα, η εταιρεία Google εγκαινίασε μια υπηρεσία, τη Latitude, η οποία επιτρέπει σε συναινούντες χρήστες να παρακολουθούν ο ένας τον άλλο εντοπίζοντας τα μέρη όπου βρίσκονται. Είναι το τελευταίο «κατασκοπευτικό» εργαλείο που λανσάρει η εταιρεία, ενώ το πιο αμφιλεγόμενο είναι το Street Views, η φωτογραφική υπηρεσία χαρτογράφησης.

Οταν δοκίμασα το Street Views πληκτρολογώντας τη διεύθυνσή μου, είδα με έκπληξη ότι με ένα μόνο «κλικ» μια πραγματικά οργουελιανή εικόνα εμφανίστηκε στην οθόνη: το σπίτι μου, το αυτοκίνητό μου, η εφημερίδα στο κατώφλι. Μπορούσα να ζουμάρω και να δω καθαρά το ανοιχτό παράθυρο στον δεύτερο όροφο και το λούκι της αποχέτευσης που οι δυνητικοί διαρρήκτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να φτάσουν στο παράθυρο όταν δεν θα ήταν κανένας στο σπίτι.

Η Google ασχολείται με το Street Views εδώ και δύο χρόνια. Τα ψηφιακά αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, αλλά απαιτούν έμμισθους οδηγούς, γνωστούς ως GeoImmersive Data Producers, που πηγαινοέρχονται συνεχώς στους δρόμους συλλέγοντας στοιχεία από κάμερες τοποθετημένες σε στέγες.

Η Βοστώνη ήταν μια από τις πρώτες πόλεις που «αιχμαλωτίστηκαν» από το Street Views. Οταν το σύστημα αυτό φτάνει σε μια κοινότητα, προκαλεί συνήθως έντονες συζητήσεις. Για μερικούς, είναι μια εξωφρενική επιδρομή στην προσωπική ζωή. Για άλλους, περιλαμβανομένης της διεύθυνσης του Google, είναι απλώς μια χρήσιμη –και εμπορικά αξιοποιήσιμη– καινοτομία της νέας τεχνολογίας.

Αφού απάντησε στους διαμαρτυρόμενους ότι το Street Views δεν δείχνει τίποτα παραπάνω από όσα μπορεί να δει κανείς κυκλοφορώντας σε δημόσιους δρόμους, η Google συμφώνησε να «θολώνει» τα αναγνωρίσιμα πρόσωπα και τις πινακίδες των αυτοκινήτων. Υποχωρώντας όμως σ’ αυτό, η Google ανοίγει την πόρτα σε εκείνους που θα απαιτούσαν, π.χ., να «θολώνουν» και οι πόρτες, ή ακόμα και τα παράθυρα και τα λούκια αποχέτευσης.

Βέβαια, θα ήταν αφελές να υποθέσουμε πως ο Μεγάλος Αδελφός δεν επιδίδεται προ πολλού σε παρακολουθήσεις. Από τις φανερές τηλεοπτικές κάμερες στα μαγαζιά μέχρι τους .....

εξωτικούς δορυφόρους παρακολούθησης που χρησιμοποιούνται από κρατικές αρχές, μας φωτογραφίζουν όλους πολύ πιο συχνά απ’ όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει προειδοποιήσει την Google να μη φωτογραφίζει στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Και υπάρχει και η κωμόπολη Νορθ Οουκς, στη Μινεζότα, που το δημοτικό της συμβούλιο επικοινώνησε με την εταιρεία και απαίτησε, εκ μέρους των 4.500 κατοίκων της, να σβηστούν όλες οι φωτογραφίες που είχαν ληφθεί εκεί. Υπάρχουν νόμοι που διαχωρίζουν τη δημόσια ιδιοκτησία από την ιδιωτική, τα δημόσια πρόσωπα από τους απλούς ιδιώτες, απαιτώντας διαφορετική μεταχείριση ως προς την έκθεσή τους στη δημοσιότητα. Ωστόσο, στο σύμπαν του Google αυτά τα σύνορα γίνονται θολά.

Τι θα γινόταν αν στάθμευα ένα τηλεοπτικό συνεργείο σε δημόσιο δρόμο έξω από το σπίτι σας και επί πολλές εβδομάδες κινηματογραφούσα κάθε σας κίνηση; Και πώς θα σας φαινόταν αν ξεχώριζα τις πιο αστείες στιγμές –όταν π.χ. πατήσατε το παρτέρι με τις τουλίπες προσπαθώντας να παρκάρετε ή όταν γλιστρήσατε κυνηγώντας τη γάτα του γείτονα– και κατόπιν μετέδιδα τηλεοπτικά το φιλμ χωρίς την άδειά σας (σε αντίθεση με την Candid Camera, το σόου που επινόησε ο Αλεν Φαντ, ο πατέρας μου, το 1948);

Τι θα γινόταν αν κάποιος ξεχώριζε ανάμεσα σε χιλιάδες φωτογραφίες του Street Views τα σπίτια που χρειάζονται επισκευές και πουλούσε μετά τα δεδομένα αυτά σε μια οικοδομική εταιρεία;

Με κάθε τεχνολογική καινοτομία, μερικοί νόμοι χρειάζονται επανεξέταση. Το ίδιο και ο τρόπος που προσδιορίζουμε την ιδιωτική μας ζωή. Οπως ο πατέρας μου, έχω περάσει πολλά χρόνια της ζωής μου φωτογραφίζοντας ανυποψίαστους ανθρώπους. Και μπορώ να πω ότι οι τελευταίες εξελίξεις με ανησυχούν. Είναι άλλο να έχεις μία και μοναδική σύντομη συνάντηση με μια κρυμμένη κάμερα. Και είναι άλλο, όπως είπε ο Οργουελ, «να σκέφτεσαι ότι κάθε ήχος που κάνεις ακούγεται και κάθε κίνησή σου καταγράφεται».

* Ο κ. Πίτερ Φαντ είναι συγγραφέας και τηλεοπτικός παρουσιαστής.
δημοσιεύθηκε στην "Καθημερινή"

www.google.com/latitude/intro.html